Diamentowe tarcze tnące i szlifierskie - jak wybrać?

Kupując tarczę diamentową tarczę tnącą lub szlifierską, najchętniej dokonuje się wyboru tarczy uniwersalnej. Wybór tarcz jest ogromny. Markowi producenci w swojej ofercie posiadają wiele tarcz przeznaczonych do różnych materiałów. Aby zrozumieć o co tak naprawdę chodzi w tarczach i jak wybrać tarczę, aby potem nie żałować należy zrozumieć kilka zagadnień.

Jak jest zbudowana część tnąca tarczy diamentowej? Oczywiście w dużym uproszczeniu. Na powierzchni metalowej tarczy znajdują się drobiny diamentu osadzone w spoiwie. Podczas cięcia tarcza obraca się z dużą prędkością, wystające z spoiwa części diamentów trą o obrabiany materiał. Dzieje się to bardzo szybko w wielu miejscach. My obserwujemy to jako tworzącą się szczelinę – popularnie mówimy tarcza tnie. A więc już wiemy, iż za cięcie odpowiada diament. 

Jaki rodzaj tarczy do jakiego materiału?

W tym celu przeanalizujmy dwa przypadki. Pierwszy dotyczy cięcia w materiale, który jest miękki, a podczas cięcia powstaje dużo stosunkowo grubego pyłu. Drugi przypadek dotyczy materiału twardego, gdzie podczas cięcia powstaje drobny pyłek.

Tarcza diamentowa do miękkiego materiału

Miękkim materiałem abrazyjnym jest np.: cegła, świeży beton, jastrych, cegła ceramiczna, pustaki ceramiczne, gips, regips, klinkier, piaskowiec, cegła silikatowa, zaprawa, tynk oraz inne. Diamenty zagłębiają się w nim szybko z dużą prędkością. Powstaje duża ilość grubego pyłu, który wytwarza tarcie, a co za tym idzie powstaje dużo ciepła.Tu jest pierwszy problem - tnące diamenty umocowane są na tarczy za pomocą spoiwa. Diamentowa tarcza przeznaczona do cięcia materiałów abrazyjnych musi mieć twarde spoiwo, aby wytwarzany podczas cięcia pył zbyt szybko nie wytarł spoiwa i nie usunął diamentów. Gdybyśmy o to nie zadbali wówczas wraz z spoiwem zostały by usunięte dobre diamenty a my zaobserwujemy, iż tarcza sypie iskrami i nie tnie. Stwierdzamy, iż tarcza była kiepskiej jakości, przecięła mało i jest do wyrzucenia – czy aby na pewno jest to wina tarczy a nie osoby, która dobierała tarczę?

Tarcza diamentowa do twardego materiału

W tym przypadku diamenty trą o twardą powierzchnię. Powstaje drobny pył który z łatwością jest usuwany z szczeliny. W wyniku tarcia diamentu o twardą powierzchnie powierzchnia ulega starciu - powstaje szczelina, ale również choć wiele wolniej diament tnący ulega starciu. Aby tarcza cięła dalej z spoiwa musi zostać odsłonięty kolejny diament, który będzie kontynuował proces cięcia. W związku z tym spoiwo, w którym są osadzone diamenty musi być miękkie, na tyle miękkie by drobny pył, który powstaje podczas cięcia materiału twardego mógł usuwać spoiwo odsłaniając kolejne diamenty.

Podsumowując wybór tarczy diamentowej

• Diamentowa tarcza do cięcia materiałów miękkich musi mieć twarde spoiwo – aby pył za szybko nie usunął dobrych diamentów. Proces usuwania stępionych diamentów i odsłaniania nowych musi odbywać się powoli.

• Diamentowa tarcza do cięcia materiałów twardych musi mieć miękkie spoiwo – aby powstający drobny pył mógł usuwać stępione diamenty i odsłaniać nowe, które będą kontynuować proces cięcia.

To nie koniec zadań, jakie stoją przed tarczą. Zniszczyć diamentową tarczę może również sama temperatura. Otóż twardy diament podgrzany do temperatury około 800-900 oC zmienia się w grafit czyli materiał bardzo miękki. Tarcza, która ulegnie przegrzaniu również staje się bezużyteczna. O to musi zadbać producent projektując tarczę w taki sposób, aby kształt segmentów tnących powodował szybkie usunięcie pyłu, przewietrzenie szczeliny a co za tym idzie obniżenie temperatury. Użytkownik, który tnie materiał oczekuje, iż przecięta powierzchnia będzie miała gładkie proste krawędzie. Szczególnie ważne jest to przy wykonywaniu cięć materiałów takich jak kafelki, terakota, czy powierzchnie które będą widoczne. Często takie materiały mają różną twardość w zależności od warstwy materiału.

Np. kafelka z wierzchu ma twardą błyszczącą powierzchnię natomiast pod spodem powierzchnia ma inną twardość. Wiodący producenci w swoich laboratoriach testują różne kształty segmentów tnących, różne spoiwa oraz różne kształty nacięć i szczelin, które mają za zadanie wyeliminować zjawisko pływania tarczy (tarcza podczas cięcia ulega rozgrzaniu metal rozszerza się, ten nadmiar metalu musi gdzieś się pomieścić nie zmieniając właściwości tarczy). Za pomocą wzorków i nacięć redukuje się również odgłosy jakie wydaje tnąca tarcza jak również usztywnia się tarczę. Nie wspomniałem tu już o odpowiednim dobraniu prędkości tarczy w zależności od obrabianego materiału. A co za tym idzie bardzo ważny jest kierunek w jakim tarcza się obraca.

Uwzględniając powyższe zagadnienia przedstawione w uproszczeniu jak i moje wieloletnie doświadczenie z tarczami diamentowymi mogę udzielić następujących 3 rad:

• Nie wiemy, jakie materiały będziemy ciąć, tniemy mało – kupmy diamentową markową tarczę uniwersalną. Pamiętajmy jednak iż w tym przypadku producent dokonał pewnego kompromisu. Tarcza jest zaprojektowana w taki sposób by przyzwoicie cięła większość materiałów, przy czym prędkość i precyzja cięcia nie jest najważniejsza. Kupując taką tarczę godzimy się również na to, iż żywotność takiej tarczy nie jest największa.

• Wiemy, jakie materiały tniemy najczęściej – kupmy kilka markowych diamentowych tarcz. Zawsze dobierajmy odpowiednią tarczę do obrabianego materiału. Dzięki temu zawsze mamy zapewnioną największą dokładność cięcia przy zachowaniu maksymalnej szybkości i żywotności.

• Wybierajmy markowych producentów tarcz - badania i eksperymenty z diamentowymi tarczami są dość kosztowne, do tego należy zastanowić się jeszcze nad powtarzalnością procesu produkcji oraz nad kontrolą jakiej poddawany jest proces produkcji. Jeśli wybrany przez nas producent nie dysponuje katalogiem z którego można dobrać odpowiednią tarczę, należy zastanowić się nad tym czy zdaje on sobie sprawę jak skomplikowanym zadaniem jest zaprojektowanie oraz wykonanie dobrej diamentowej tarczy? Czy zależy mu na tym aby użytkownik dobrał właściwą tarczę, przez co szybko i dokładnie dokonał cięcia? Również sam katalog nie powstanie za darmo. Wszystkie przytoczone wyżej zagadnienia wiążą się w gotówką, a zatem nie łudźmy się! Często zamiast kupić 1 porządną tarczę na wiele lat (jeśli tniemy mało) kupimy kilka tanich tarcz, kilkakrotnie pojedziemy do sklepu lub zapłacimy za transport, prąd również będziemy zużywać o wiele dłużej, że o straconym czasie już nie wspomnę. Policzmy te wszystkie wydatki. Czy nie lepiej zaoszczędzić czas i sobie odpocząć?