EPTA 05/2009, czyli nowy standard pomiaru energii udaru

EPTA (European Power Tool Association) opracowała metodę pomiaru, która określa energię pojedynczego udaru w młotkach wiercąco-kujących i kujących dla ujednolicenia. Dotychczas wielkość ta była określana przez producentów w różny sposób. Dzięki temu producenci narzędzi są zobligowani podawać wiarygodne wartości energii pojedynczego udaru.

Brak jednoznacznego określenia metody badania wartości energii pojedynczego udaru sprawiał, że określane przez producentów elektronarzędzi wartości były niewspółmierne. Jedni podawali wartość energii pojedynczego udaru mierzoną w miejscu uderzenia dłuta o w beton, drudzy w miejscu uderzenia bijaka w uchwyt dłuta, niektórzy zaś wartość teoretyczną energii kinetycznej tłoka uderzającego w bijak.

Producenci narzędzi uznawali, że jest to wartość szacunkowa. Mimo iż informacja dotycząca energii uderzenia podawana w dżulach (J) nie była obowiązkowa, wielkość ta została uznana za wskaźnik wydajności narzędzi z udarem. Użytkownicy porównywali wartości energii uderzenia urządzeń udarowych różnych producentów i nie byli świadomi, że podane wartości nie są wiarygodne, bowiem istnieją pewna dowolność, co do metod określania energii pojedynczego uderzenia.

W celu ujednolicenia metod i wiarygodności pomiaru stowarzyszenie EPTA (The European Power Tool Association), reprezentujące 19 producentów elektronarzędzi, ustanowiło powszechny standard pomiaru energii pojedynczego udaru. Dzięki temu możliwe jest dokonywanie prawidłowych porównań. Wszyscy producenci elektronarzędzi muszą stosować się do procedur i zachować ten standard w celu uzyskania powtarzalnych wartości energii uderzenia. Może być on również stosowany przez zewnętrzne instytuty do porównań i testów młotów.

Jeżeli producent zamieszcza wartości energii uderzenia młotka w katalogu, instrukcji itp., wartość ta powinna być zmierzona według opisanego poniżej standardu i opatrzona dopiskiem: „stosownie do procedury EPTA 05/2009”. Wartość powinna być zaokrąglona do jednego miejsca dziesiętnego. Oznacza to, że parametry techniczne młotów umieszczone w katalogach, instrukcjach lub literaturze fachowej, informujące o wartości energii pojedynczego udaru, muszą być zgodne z procedurą określaną przez EPTA 05/2009.

Wszystkie narzędzia powinny być testowane w konkretnych warunkach pracy. Temperatura otoczenia powinna wynosić 15-25°C. Pomiary muszą być wykonane dla maksymalnej prędkości obrotowej silnika. Średnią wartość energii pojedynczego udaru wyznacza się z pomiarów 3 narzędzi (po 3 pomiary, każdy pomiar trwa przynajmniej przez 3 sekundy).

Blok betonowy, w którym pracuje narzędzie i waga do pomiaru nacisku nóg operatora powinny być tak ustawione, aby zapewniały mu wygodną pracę oraz prostopadłe ustawienie narzędzia podczas testu. Nacisk użytkownika na elektronarzędzie w czasie testu powinno gwarantować mu stabilną pracę.

Analizując zjawiska występujące w trakcie działania udaru elektropneumatycznego, obserwujemy uderzenia bijaka w pręt. Energia uderzenia bijaka zamieniana jest na energię odkształcenia sprężystego pręta testowego, która jest mierzona za pomocą tensometru.